موضوع فرآیند تحول در جریان اسلا مگرایی در ترکیه: از آرمان گرایی تا عمل گرایی عنوان مقاله ای از دکتر اسماعیل اقبال است که در شمار 72 فصلنامه مطالعات خاورمیانه مرکز مطالعات خاورمیانه در بهار 1392 چاپ شده است. در این مقاله آمده است:
موفقیت پیاپی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی ترکیه در دهه نخست هزاره سوم، سوالات بسیاری را در محافل سیاسی و آکادمیک در کشورهای مختلف برانگیخت؛ چگونگی تحول در فرآیند جریان اسلام گرایی در سال های پس از تاسیس نظام سکولار در این کشور و چگونگی رشد و گسترش این جریان، از مسائلی بوده است که نگاه بسیاری از این محافل را به خود جلب کرد. اما آنچه که بیشتر از هر چیز مورد توجه صاحب نظران قرار گرفت، اینکه جریان اسلام گرای پیروز در یک دهه اخیر تا چه حد می تواند ادامه همان جریان اسلام گرایی در ده ههای پس از تاسیس نظام لاییک در این کشور باشد. نکته مهم تر اینکه، جریان اسلا م گرای حزب عدالت و توسعه تا چه حد پدید ه ای متفاوت از جریان اسلام گرایی در گذشته است؛ آیا گفتمان ارایه شده از سوی جریان اسلا م گرایی در دهه 90 ادامه همان گفتمان جریان اسلام گرایی در گذشته است یا اینکه با گفتمان کاملا متفاوتی در عرصه سیاسی ترکیه ظاهر شده است.