بررسی سفر اخیر آقای اردوغان به ایران با توجه به تحولات اخیر منطقه

شنبه 22 فروردین 1394 گروه ترکیه شناسی میزگردی با عنوان "بررسی سفر اخیر آقای اردوغان به ایران با توجه به تحولات اخیر منطقه" برگزار کرد. این نشست  به مدیریت دکتر اطهری مدیر گروه ترکیه شناسی و دکتر رحمت حاجی مینه از اعضای گروه ترکیه شناسی انجام شد.

دکتر اسماعیل اقبال از اعضای گروه ترکیه شناسی در این نشست گفت: ما در منطقه در حال حاضر سه گفتمان اسلام گرا داریم، اسلام گرایی سکولار در ترکیه، اسلام انقلابی در ایران و اسلام سلفی در عربستان که اسلام سلفی و سکولار با یکدیگر در گیر هستند، چون مناسبات حاکم بر دو کشور ترکیه و عربستان روابطی مبتنی بر همکاری و ستیز است، در حالیکه مناسبات حاکم بر روابط دو کشور ترکیه و جمهوری اسلامی ایران روابطی مبتنی بر همکاری همراه با رقابت برای گسترش نفوذ در منطقه است.
  البته با این مخالف هستم که سیاست های ترکیه در منطقه با شکست مواجه شده، ما در منطقه ای آشوب زده قرار داریم و هنوز هیچ چیز مشخص نیست. هنوز انقلاب های عربی به نتیجه نرسیده اند و تا سال 2023 ترکیه به عقیده من همانطور که به مردم اش قول داده عمل خواهد کرد.

لینک گزارش مشروح نشست

تحلیل مولفه های قدرت نرم ترکیه (2002 تا 2012)

تحلیل مولفه های قدرت نرم ترکیه عنوان موضوعی است که توسط دکتر اسماعیل اقبال در دو فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات قدرت نرم در شماره یازدهم پاییز و زمستان 1393 این مجله به رشته تحریر درآمده است. این مقاله بر آن است تا مولفه های قدرت نرم ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در سال های 2002 تا 2012 را مورد مطالعه قرار داده و نشان دهد که چگونه ترکیه در این یک دهه بر خلاف دوره حاکمیت سکولارها تلاش کرده است تا به جای تاکید بر قدرت مادی به افزایش قدرت نرم خود در دو سطح ملی و فراملی بیفزاید. نویسنده این مقاله در صدد است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به این سوال که مولفه های قدرت نرم ترکیه در دو سطح ملی و فراملی در سال های 2002 تا 2012 کدامند، پاسخ دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که مولفه های قدرت نرم ترکیه در دو سطح ملی و فراملی بر اساس هنجارها در فرآیند تعامل بین گروه ها و جریان ها در داخل این کشور و تعاملات این کشور با سایر کشورها شکل گرفته است. رفتار رهبران حزب عدالت و توسعه نشان می دهد که این کشور چون گذشته در تامین منافع ملی خود صرفا بر قدرت مادی تاکید نمی کند، بلکه بر هنجارها و ارزش هایی تاکید دارد که هویت این کشور را برساخته اند، هویتی که بر اساس آن منافع ملی این کشور در سطح منطقه ای و بین المللی تعریف می شود. 

لینک منبع مقاله

لینک دوم

ترکیه، گذشته، حال و آینده

کتاب "ترکیه، گذشته، حال و آینده" عنوان کتابی است که اخیرا از سوی مرکز پژوهشهای علمی و استراتژیک خاورمیانه منتشر شده است. این کتاب مجموعه مقالات پژوهشی است که توسط پژوهشگران این مرکز به رشته تحریر درآمده است.  با دستیابی حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه، گفتمان اسلام گرایی در این کشور دچار یک تحول مفهومی شده است. ویژگی ها و خصوصیات این گفتمان هم در داخل این کشور و هم در میان سایر گفتمان های اسلام گرا در جهان اسلام، نسبت به دهه های گذشته دگرگون شده است. با توجه به تحولاتی که در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی در یک دهه اخیر در این کشور اتفاق افتاده است، این سوال مطرح می شود که گفتمان اسلام گرایی در ترکیه واجد چه خصوصیات و ویژگی هایی است که آن را از سایر گفتمان های اسلام گرا در خاورمیانه متمایز ساخته است؟ یکی از مقالات این کتاب با عنوان بررسی تحول مفهومی گفتمان اسلام گرایی در ترکیه که توسط دکتر اسماعیل اقبال به رشته تحریر درآمده است، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از شیوه تحقیق کتابخانه ای تحول مفهومی در گفتمان اسلام گرایی در ترکیه در یک دهه اخیر را مورد بررسی قرار داده است. 

---

مقالات کوتاه در سایت مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه

برای ملاحظه مقالات کوتاه دکتر اسماعیل اقبال که در خصوص مسائل و تحولات منطقه در سایت مرکز  پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه منتشر شده است، به لینک زیر مراجعه کنید:

مقالات کوتاه در سایت مرکز  پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه 

بررسی چالش‎‎های پیش روی رئیس جمهور جدید ترکیه در گفت ‎و گو با دکتر اسماعیل اقبال

اعلام رسمی نتایج انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه نشان داد که رجب طیب اردوغان بار دیگر توانسته به‌لطف سیاست‎‎های موفق اقتصادی، اعتماد اکثریت مردم را جلب کند، این در‎حالی است که برخی مخالفت‎‎های مردمی طی یکی دو سال گذشته دامن دولت اردوغان را گرفته بود. در گفت‎وگو با دکتر اسماعیل اقبال، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ترکیه به بررسی فرصت‎ها و چالش‎‎های پیش روی حزب عدالت و توسعه پرداخته‎ایم.

لینک مصاحبه در مجله پنجره

بررسی نتایج انتخابات اخیر ترکیه و افق آینده قدرت در این کشور

نشست شنبه 23 فروردین 1393 گروه ترکیه شناسی تحت عنوان "بررسی نتایج انتخابات اخیر ترکیه و افق آینده قدرت در این کشور" که توسط دکتر اسماعیل اقبال از پژوهشگران مهمان مرکز مطرح شد با حضور دکتر اسدالله اطهری، مدیر گروه ترکیه شناسی، برخی کارشناسان و پژوهشگران مسائل خاورمیانه و اعضای گروه ترکیه شناسی برگزار شد.  برای اطلاع از مشروح این خبر به ادامه مطلب بروید:

گزارش برگزاری جلسه دفاعیه ار رساله دکتری

 جلسه دفاعیه از رساله دکترای برادر اسماعیل اقبال در رشته مطالعات فرهنگی با عنوان "استراتژی قدرت نرم ترکیه و تحول در معادله قدرت در خاورمیانه" در ساعت 16 مورخ 27 آبان 1392 در سالن جلسات دفاعیه دانشکده و پژوهشکده اجتماعی و فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین(ع) برگزار شد.

 برای اطلاع از گزارش مشروح این جلسه به ادامه مطلب مراجعه کنید:

انتشار کتاب تحولات عربی، ایران و خاورمیانه

 خیزش‌های مردمی در تونس و مصر از ژانویه 2011 نقطه عطفی در انتقال ساختار سیاسی، امنیتی و اجتماعی منطقه خاورمیانه به‌حساب می‌آید که در ماههای بعد تبدیل به جنبش‌های مردمی در سرتاسر جهان عرب شد. روند این انقلاب‌ها در بعضی از موارد مثل مصر و تونس صلح‌آمیز بوده است که البته این روند انتقال سیاسی همچنان ادامه دارد. اما این انقلاب‌ها در دیگر نقاط عرب مانند بحرین، یمن، لیبی و سوریه خشونت‌آمیز بوده است. از این نظر انقلاب‌های عربی تأثیر جدی بر پویایی‌های سیاست داخلی کشورهای عربی و پلورالیزه کردن ساختار قدرت سیاسی و اجتماعی در این کشورها داشته است. تحولات مصر و چالش برای تصویب پیش‌نویس قانون اساسی اسلام‌گراها و سکولارها یک نمونه و تداوم بحران سوریه و شکاف داخلی برای تقویت یا سقوط رژیم سوریه نمونه دیگری است که افکار عمومی در جهان عرب را برابر هم قرار داده است. کتاب تحولات عربی، ایران و خاورمیانه که از سوی مرکز مطالعات استراتژِیک خاورمیانه منتشر شده است، این موضوعات را مورد واکاوی قرار داده است.

برای دریافت فهرست این کتاب به ادامه مطلب مراجعه کنید.

بررسی وضعیت ترکیه قبل و بعد از بهار عربی

نشست نهم شهریور 1392 گروه ترکیه شناسی پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با عنوان "بررسی وضعیت ترکیه قبل و بعد از بهار عربی" با حضور دکتر اسداله اطهری مدیر گروه ترکیه شناسی و اعضای گروه برگزار شد. در ابتدا آقای اردشیر پشنگ از اعضای گروه ترکیه شناسی که مدیریت نشست را بر عهده داشت، بحث را با بیان تحولات اخیر در خاورمیانه و مقدمه ای در خصوص موضوع نشست آغاز کرد. سپس آقای محمد علی مهتدی، پژوهشگر ارشد پژوهشکده که سخنران نشست بود به ارائه بحث خود پرداخت.

فرآیند تحول در جریان اسلا مگرایی در ترکیه: از آرمان گرایی تا عمل گرایی

موضوع فرآیند تحول در جریان اسلا مگرایی در ترکیه: از آرمان گرایی تا عمل گرایی عنوان مقاله ای از دکتر اسماعیل اقبال است که در شمار 72 فصلنامه مطالعات خاورمیانه مرکز مطالعات خاورمیانه در بهار 1392 چاپ شده است. در این مقاله آمده است: 

       موفقیت پیاپی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی ترکیه در دهه نخست هزاره سوم، سوالات بسیاری را در محافل سیاسی و آکادمیک در کشورهای مختلف برانگیخت؛ چگونگی تحول در فرآیند جریان اسلام گرایی در سال های پس از تاسیس نظام سکولار در این کشور و چگونگی رشد و گسترش این جریان، از مسائلی بوده است که نگاه بسیاری از این محافل را به خود جلب کرد. اما آنچه که بیشتر از هر چیز مورد توجه صاحب نظران قرار گرفت، اینکه جریان اسلام گرای پیروز در یک دهه اخیر تا چه حد می تواند ادامه همان جریان اسلام گرایی در ده ههای پس از تاسیس نظام لاییک در این کشور باشد. نکته مهم تر اینکه، جریان اسلا م گرای حزب عدالت و توسعه تا چه حد پدید ه ای متفاوت از جریان اسلام گرایی در گذشته است؛ آیا گفتمان ارایه شده از سوی جریان اسلا م گرایی در دهه 90 ادامه همان گفتمان جریان اسلام گرایی در گذشته است یا اینکه با گفتمان کاملا متفاوتی در عرصه سیاسی ترکیه ظاهر شده است.

لینک منبع مقاله